Wan narafala samting we hem i impoten tumas, yumi mas mekem sua se yumi stap sef long evri ples blong wol long taem ia we i gat ol restriksen long saed long travel, sosolaes, ofis laef mo ol narafala samting we yumi stap tekem i nomal oltaem.
From wanem onlaen hem i impoten bitim oltaem?
Long evri ples, i gat wan kraeses we i stap afektem bigfala namba blong ol pipol mo hem i trigerem bigfala pat blong ol frod aktiviti. Wetem koronavaeres, yu save ekspektem ol giaman mo ol fek ad long eni samting stat long ol vaksin i go kasem ol fesmask, ol link long ol bigfala nius mo video, ol apil long saed long jariti, ol phising imel we oli kleim se oli blong ol travel kampani, kompensesen mo insurans kampani o ol ivent/tonamen oganaesa. Ol man blong frod oli save se long ol taem olsem, yumi gat tumas konsen o yumi spendem fultaem blong yumi blong yumi lukluk long samting ia we i no stret.
Ol bisnis ona mo ol emploi blong olgeta oli no get yus blong wok long haos oli mas tekem ol adisenal mo simpol prikosen we i olsem ol nomol eksesaes we i stap long ol regula wokples.
Mo sapos yumi stap yusum ol ekstra taem blong stap rilaks, bae i save hapen se yumi stap letem ol onlaen gad blong yumi i go daon, weta yumi stap gat sosal nekwok, plei gem, mekem deiting, daonlodem o plante fulap samting we yumi ting nating long hem.
Be koronavaeres i stap afektem onlaen laef blong yu, plis ridim ol top tip blong mifala blong protektem yuwan, famle blong yu, ol faenans, ol divaes mo oganaesesen blong yu. Olsem oltaem, yu mekem sua se yu jekem ol advaes blong mifala inkludum wetem ol paswod, peimen, sef baying mo apdetem sofwe mo ol app blong yu.
Ol Koronavaeres-rileted skam
Ol ripoted koronavaeres skam oli save kostem ol victim ol bigfala amaon blong ol mani. Hemia olsem wanem yumi save avoidem o kipaot long olgeta:
- Yu mas gat dip tingting long ol aproj blong ol olgeta we oli se oli ol travel ejen, ol tuwa opereta, ol ealaen, ol krus kampani, ol insurens kampani o ol kompensesen kampani we oli promesem blong arenjem ol travel, ol akomodesen o ol ivent entri rifan: olgeta maet hem i ol frod man. Sapos yu gat daot, kolem kampani we yu bin stap dil wetem, long fon namba mo jekem sapos hem i korek. Ol aproj ia oli save tekem fom long ol imel, ol teks, ol sosal media post, ol daerek mesej, ol onlaen advetismen mo ol fon kol.
- Yu mas gat wari long ol prodak olsem fesmask, ol han sanitaesa, ol vaksin, ol kua mo ol gud we oli strong blong tekem, from ating hem i ol prodak we oli no eksis o nogat. Yu neva pem long bank transfe, mo oltaem yu mas pem long kredit kad from taem yu stap mekem olsem yu gat ol adisenal proteksen.
- Olsem oltaem, yu no klik long ol link long imel we yu no save, ol teks o ol post o imel atajmen. Oli save gat link long ol websaet we oli kasem paswod blong yu mo ol narafala konfidensel ditel o kosem wan malwe infeksen, we tufala i save kosem yu frod long saed blong faenans mo aedentiti. Oli save gat link tu long ol adol, ol had filing, olgeta we oli mekem samting i bitim mak o ol narafala konten.
Karemaot wok long hom
- Mekem sua se ol kload-beis kolaboretiv sevis olsem ol fael sering mo ol konferensing oli sekua wetem ol strong pasword mo two-factor authentication (2FA).
- Setem ol strong paswod blong ol niufala akaon o ol rimot akses mo kipim strong ol rul blong paswod yusej, olsem no serem o yusum wan paswod maneja mo no yusum ol paswod blong fulap akaon.
- Tingting weta hem i sef mo/o i luk stret blong mekem ol emploi oli yusum ol kompiuta mo ol mobael divaes blong olgeta blong karemaot ol wok blong olgeta (‘bring your own device’)
- Sapos ol emploi oli nidim akses long kampani netwok, ol fael mo imel, setemap olgeta long wan virtual private netwok (VPN). Bifo yu mekem, ridim ol riviu blong ol VPN sekuriti level. Ol eksisting VPNs oli sud pajem olgeta gud.
- Stresem impotens blong ol protektem kampani-isuid divaes long taem blong los, teft o damej. Mekem sua so oli save lokem olgeta long taem blong wan ivent blong los o teft. Ol divaes oli sud kipim gud olgeta blong oli no hamem wan peson, eksampol ol famle memba mo ol visita we oli kam long haos.
- Ol emploi oli sud ensure se ol brodban routers blong olgeta oli sekua mo kipaot long ol intrusen we yu no wantem, mo sapos oli stap olbaot, yu no yusum WI-Fi hotspot taem yu stap mekem wan samting we i konfidensel.
- Sapos ol wok konvesesen oli konfidensel, mekem sua se i nogat wan man i harem long haos.
Yu kipim ol nomal jek mo kontrol blong yu, hemia hem i inkludum ol data we oli no stret, we i save hapen se oli save stap anda long ol karen kondisen. Hem i gud blong talemaot long insurens provaeda blong yu se ol staf blong yu oli stap wok long haos